Osoba usamodzielniana w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej to osoba, która:
- opuszcza rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną po osiągnięciu pełnoletniości lub
- której pobyt w rodzinnej pieczy zastępczej ustał na skutek śmierci osób tworzących rodzinną pieczę zastępczą lub osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, w okresie 6 miesięcy przed osiągnięciem przez tę osobę pełnoletniości.
Proces usamodzielnienia rozpoczyna się na rok przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę usamodzielnianą i w zależności od sytuacji życiowej wychowanka, może trwać najpóźniej do momentu osiągnięcia przez osobę usamodzielnianą 26 roku życia.
Osoba usamodzielniana co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletniości sporządza indywidualny program usamodzielnienia wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, który następnie jest zatwierdzany przez dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Białej Podlaskiej.
Po ukończeniu realizacji zadań wynikających z tego programu osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielniania i dyrektorem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej dokonują oceny końcowej.
Usamodzielnianym wychowankom przyznaje się pomoc:
- pieniężną na kontynuowanie nauki,
- pieniężną na usamodzielnienie,
- na zagospodarowanie.
Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi:
- W przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną,
nie mniej niż 4 998 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat; - W przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-wychowawczą:
- nie mniej niż 9 991 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat,
- nie mniej niż 4 998 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
- nie mniej niż 2 500 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres roku.
Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielniania, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26 roku życia. W przypadku gdy osoba usamodzielniana otrzymuje pomoc na kontynuowanie nauki, pomoc na usamodzielnienie jest wypłacana po zakończeniu pobierania pomocy na kontynuowanie nauki. W uzasadnionych przypadkach może zostać wypłacona w trakcie wypłacania pomocy na kontynuowanie nauki.
Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 2 272 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 4 512 zł. Pomoc na zagospodarowanie może być przyznana w formie rzeczowej.
Ponadto osobom usamodzielnianym udziela się pomocy w uzyskaniu:
- odpowiednich warunków mieszkaniowych (w tym w mieszkaniu treningowym)
- zatrudnienia
- zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną.
Pełnoletni wychowanek współpracuje z opiekunem procesu usamodzielniania
w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, wspierany jest w kontaktach z rodziną
i środowiskiem. Uzyskuje pomoc i wszelkie informację o prawach i obowiązkach osoby, która opuszcza rodzinę zastępczą lub placówkę opiekuńczo wychowawczą i deklaruje przystąpienie
do indywidualnego programu usamodzielnienia.
W strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Białej Podlaskiej znajduje się mieszkanie treningowe, przeznaczone dla wychowanków pieczy zastępczej. Mieszkanie treningowe jest formą pomocy społecznej przygotowujące wychowanków do prowadzenia samodzielnego życia pod opieką specjalisty.
Pracownik socjalny Działu Opieki nad Rodziną i Dzieckiem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Białej Podlaskiej udziela wychowankowi poradnictwa dotyczącego procesu usamodzielniania, służy radą i pomocą w uzyskaniu przysługujących świadczeń.